ماده1ـ واژه‌ها و اصطلاحات زیر در این آیین‌نامه در معانی مشروح مربوط بکار می‌روند:
الف ـ ستاد: ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت.
ب ـ نظارت عالی: سیاستگذاری، پایش نحوه اجرای فرآیند، تعیین مجری و پیگیری اقدامات لازم در راستای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده تا رسیدن به اهداف قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت.
ج ـ خودروی فـرسوده : خودرویی کـه طبـق ماده (4) تصـویب‌نامه شماره 92308/ت40587ک مورخ 7/6/1387 حائز شرایط فرسودگی باشد.
د ـ اسقاط : اعمال تغییرات فیزیکی بر روی خودروی فرسوده، به صورتی که خودرو و قطعات آن غیر قابل استقاده مجدد در چرخه حمل و نقل باشد و مطابق قانون و مقررات شرایط لازم برای ابطال اسناد آن فراهم شود.
گواهی اسقاط : برگه‌ای که نشان دهنده اسقاط خودرو در مراکز مجاز است و برابر شرایط مندرج در طرح صادر می‌گردد.
و ـ کمک بلاعوض: وجهی که پس از طی مراحل اسقاط خودرو و تایید ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت بصورت بلاعوض به مالکین خودروهای فرسوده پرداخت می‌گردد.
جهت دریافت فایل ادامه آیی نامه اینجا را کلیک کنید
دستورالعمل اجرایی فرایند اسقاط خودرو در مراکزجهت دریافت فایل دستورالعمل اجرایی اینجا کلیک کنید.
قبل از تشریح کامل فرایند فوق باید به این موضوع اشاره داشت که فرایند ها و طرح های مختلفی در حال حاضر برای خودروهای فرسوده طراحی شده که بالغ بر 50 طرح می باشد، به طور مثال طرح های از رده خارج کردن تاکسی های فرسوده درون شهری، تاکسی های برون شهری، مینی بوس های فرسوده، طرح ناوگان جاده ای و ... که هر یک فرایند مختص به خود را دارند، اما به طور کلی همه طرح های جاری از فرایند فوق تبعیت می نمایند. همانطور که از روند نمای فوق مشخص می باشد بازیگران اصلی در چرخه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده مالکان خودروهای فرسوده، مراکز اسقاط و بازیافت، ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت، پلیس راهور ناجا و ذینفعان می باشند که در ادامه به صورت تفصیلی به آنها پرداخته می شود.
مالکان خودروهای فرسوده شامل سازمان ها و ارگان های دولتی، خودروسازان، اشخاص حقیقی و حقوقی، مراکز اسقاط و ... می باشند. مالکان در صورتی که در زمره ارگان های دولتی، خودروسازان و مراکز اسقاط باشند می توانند خودروی فرسوده خود را با دسترسی که قبلا توسط ستاد حمل و نقل و سوخت به آنها داده شده است در سیستم متمرکز نوسازی ناوگان حمل و نقل (Nosazin.org) ثبت نام نمایند. در صورتی هم که این مالکان جزء اشخاص حقیقی و حقوقی باشند می توانند پس از انتخاب طرح مد نظر خود با مراجعه به نمایندگی های خودروساز یا مراکز اسقاط جهت ثبت نام خودروی فرسوده خود در سیستم اقدام نمایند.
پس از ثبت نام خودروی فرسوده توسط مالک خودرو، مرکز اسقاط پس از رویت این خودرو در سیستم متمرکز ستاد سوخت اقدام به برقراری تماس با مالک و پذیرش خودروی فرسوده می نماید. در فرایند پذیرش توسط مرکز اسقاط و بازیافت کلیه مدارک مربوط به خودرو با فیزیک خودرو مطابقت داده می شود. مواردی از قبیل شماره بدنه، شماره موتور، مدل، سیستم، کاربری و کلیه مدارک مانند کارت وسیله نقلیه، سند کمپانی، برگ سبز (سند) خودرو بررسی می گردد و در صورت مطابقت، مرکز اسقاط و بازیافت اقدام به پذیرش خودرو می نماید. پس از پذیرش خودرو، مرکز اسقاط موظف است تصاویری کاملا شفاف از خودروی فرسوده را به همراه اسناد آن در سیستم متمرکز ستاد حمل و نقل و سوخت بارگذاری نماید.
ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت به عنوان سیاست گذار اصلی ناوگان حمل و نقل کشور نقش نظارت عالیه را در انجام کلیه فرایندهای نوسازی ناوگان حمل و نقل دارد. پس از اینکه تصاویر و اسناد خودرو توسط مرکز اسقاط و بازیافت بر روی سیستم متمرکز نوسازی ناوگان بارگذاری شد، کارشناسان ستاد تصاویر و اسناد را بررسی می نمایند و در صورت عدم وجود مغایرت، اقدام به تایید خودروی فرسوده، جهت انجام اقدامات بعدی در راستای اسقاط خودروی فرسوده می نمایند. در صورتی که طی بررسی های بعمل آمده مشکلی در تصاویر خودرو یا اسناد وجود داشته باشد، کارشناسان خودروی مورد نظر را تایید نخواهند کرد و خودروی فرسوده مورد نظر امکان انجام سایر عملیات های مرتبط با اسقاط را نخواهد داشت. کارشناسان ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت به صورت ادواری و بدون اطلاع قبلی اقدام به بازدید از مراکز اسقاط و بازیافت کشور می نماید و این در حالی است که به صورت آنلاین امکان اتصال به دوربین های مدار بسته مرکز اسقاط را در هر لحظه شبانه روز جهت جلوگیری از بروز تخلفات احتمالی خواهند داشت.
پلیس راهور ناجا به عنوان مرجع تولد (شماره گذاری) و فوت (اسقاط یا اوراق) خودروی فرسوده می باشد. پلیس راهور ناجا را می توان مهمترین رکن در اسقاط و بازیافت خودروهای فرسوده نامید. پس از تایید تصاویر و اسناد خودرو توسط کارشناسان ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت و پس از درخواست کتبی مرکز اسقاط از پلیس راهور برای اعزام کارشناس، کارشناسان پلیس راهور جهت بازدید اولیه از خودرو و مطابقت اسناد با فیزیک خودروی فرسوده به محل اعزام می گردند. در صورتی که اسناد با خودروی فرسوده مطابقت داشته باشند تایید اولیه (احراز اصالت خودرو) با موفقیت صورت می پذیرد و خودروی فرسوده می تواند در بازدید ثانویه مرحله مهم اسقاط را طی نماید. در صورت عدم تطابق و یا مشکل در ظاهر خوردوی فرسوده (سوختگی یا تصادف شدیدی که منجر به عدم حرکت خودروی فرسوده گردد)، اصالت خودروی فرسوده توسط کارشناس پلیس راهور تایید نمی گردد و خودروی فرسوده برای همیشه از چرخه اسقاط و بازیافت خارج می گردد و تنها قابلیت اوراق را خواهد داشت.
ذینفعان و استفاده کنندگان از گواهی اسقاط خودروهای فرسوده ارگان ها و سازمان ها و اشخاص حقیقی و حقوقی مختلفی هستند و هر یک از آنها از گواهی های اسقاط صادر شده را در محل های مختلفی استفاده می نمایند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می نماییم.
خودروسازان از گواهی های اسقاطی که مالکیت آن را دارند در محل های مختلفی مانند اولین شماره گذاری خودروهای وارداتی ( سراتو، برلیانس و ...(سایپا)/ اس 7، کپچر (ایران خودرو)) و یا با توجه به مصوبه هیئت وزیران در سال 94 از آن در گمرک و به عنوان تخفیفات گمرکی (در قبال عوارض تعلق گرفته به واردات قطعات مربوط به تولیدات خود) استفاده می نمایند.
واردکنندگان خودرو (نمایندگان رسمی خودروسازان خارجی در کشور) از این گواهی ها در اولین شماره گذاری خودروهای وارداتی خود استفاده می کنند.
ارگان های دولتی پس از دریافت گواهی های اسقاط مرتبط با خودروهای خود و پس از ارائه آن به سازمان اموال دولتی وزارت اقتصاد و دارایی موفق به کسب مجوز کمیسیون ماده 2 می شوند. ارگان ها و سازمان های دولتی به واسطه کسب مجوز کمیسیون ماده 2، جهت واردات و یا خرید خودروی جدید در ازای خودروی از رده خارج شده مجاز شمرده می شوند.
اشخاص حقیقی دارای کارت بازرگانی می توانند پس از ایجاد صفحه خود در سامانه متمرکز نوسازی ناوگان اقدام به واردات خودرو نمایند و از گواهی های اسقاط خود در ازای اولین شماره گذاری خودروهای وارداتی خود استفاده نمایند. (لازم به ذکر است در سال 94 قوانین محدود کننده ای برای واردات خودرو توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت وضع گردید که تنها نمایندگان رسمی خودروسازان خارجی مجاز به واردات خودرو می باشند که طبق این دستورالعمل برای این دسته از متقاضیان مشکلاتی را به وجود آمده است.
