پیش‌تر گفته شده بود که عامل مهم و مقصر اصلی آلودگی هوا در کلانشهر‌های ایران وجود وسایل نقلیه فرسوده است. آلودگی هوا در نیمه دوم سال جاری به قدری زیاد بود که مردم ایران اکثر روز‌های پاییز و زمستان را با آلودگی شدید هوا سپری کردند.
در گزارشی که کمیسیون محیط زیست مجمع وزرای ادوار جمهوری اسلامی ایران منتشر کرده بود، آمده است که طبق قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۹۰ می‌بایست سهم ناوگان حمل و نقل عمومی در خودروهای درون شهری از ۲۵ درصد به ۵۰ درصد افزایش می‌یافت، اما به ۱۳ درصد کاهش یافته است همچنین حمل و نقل برون شهری از ۶۰ درصد به ۷۵ درصد افزایش می‌یافت، اما به ۷ درصد کاهش یافته است این آمار نشان دهنده روند خطرناک وابستگی به خودروی شخصی است. این در حالیست که بخش زیادی از خودرو‌ها هم فرسوده‌اند و بنزین بسیار زیادی مصرف می‌کنند.
مصرف بالای بنزین توسط خودروهای فرسوده نگرانی‌های زیادی در پی داشته و احتمال واردات بنزین را نیز قوت بخشیده است. اگرچه سازمان حفاظت محیط زیست همواره بر نوسازی خودرو‌ها با اولویت حمل و نقل عمومی تاکید دارد، اما این روند بسیار کند پیش می‌رود؛ به طوری که آمار‌ها نشان می‌دهد سال گذشته یک میلیون و ۴۷۰ خودروی نوشماره وارد حوزه حمل و نقل شد و در همان سال فقط ۲۰ هزار و ٨٠٠ خودرو و در نیمه اول امسال نیز فقط ۳۵ هزار خودرو اسقاط شد که این روند بسیار نگران‌کننده است.
خودروهای فرسوده چقدر بنزین مصرف می کنند؟
رییس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو معتقد است که یک خودروی فرسوده چه سواری و موتورسیکلت و چه کامیون تقریبا ۲ برابر خودروی نو بنزین مصرف می‌کند، اگر میانگین مصرف روزانه خودروی سواری حدود ۱۳/۴ لیتر باشد، یک خودروی فرسوده ۲ برابر یعنی ۲۶/۸ لیتر بنزین مصرف می‌کند.
هرچند که مصرف زیاد بنزین عوامل دیگری هم دارد، اما از آنجایی که تعداد خودروهای فرسوده و میزان مصرف سوخت آن‌ها زیاد است، این عامل بیش از بقیه نگران‌کننده شده، زیرا علاوه‌بر آلودگی شدید هوا و تبعات جدی برای دولت که ممکن است در نهایت وادار به واردات بنزین شود، تبعات مهمی برای مردم نیز دارد؛ زیرا اگر دولت مجبور به واردات بنزین شود کسری بودجه افزایش پیدا کرده و مشکلات معیشتی دیگری برای مردم رقم می‌خورد، موضوعی که کارشناسان نسبت به آن هشدار می‌دهند.
اگر روند اسقاط خودروهای فرسوده سرعت نگیرد، در ۴ سال آینده مصرف بنزین ۳۳ درصد بالاتر می‌رود، یعنی تا ۴ سال دیگر مصرف بنزین حدود ۳۱ میلیون بالاتر رفته و این در حالی است که میزان تولید با مصرف همخوانی ندارد و باید به واردات روی آوریم. اما اگر خودروهای فرسوده از مدار خارج شوند حداقل ۳۳ میلیون لیتر صرفه‌جویی می‌شود. این امر باعث می‌شود که نه‌تن‌ها نیازی به واردات نداشته باشیم بلکه می‌توانیم این میزان بنزین را ذخیره و یا صادر کنیم.
صاحبان خودروهای فرسوده انگیزه ای برای اسقاط خودروی خود ندارند
خودروهای فرسوده علاوه‌بر اقتصاد کشور، سلامت مردم را نیز تهدید می‌کنند. بنابر گفته رییس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو، مقصر ۵۰ درصد آلودگی هوا تردد وسایل نقلیه است؛ بنابراین باید ساز‌وکار‌های تشویقی و تنبیهی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که صاحبان خودروهای فرسوده علاقه‌مند شوند خودروهای خود را تعویض کنند، اما وقتی قیمت پراید به عدد ۴۰۰ میلیون تومان می‌رسد مسلما کسی حاضر نیست خودرویی را که ۲۰ سال کار کرده ارزان بفروشد. باید تناسبی بین خودروی فرسوده و نو باشد وگرنه هیچ انگیزه‌ای برای اسقاط نیست.
